Tímabært er að afnema neitunarvald einstakra ríkja Evrópusambandsins í utanríkismálum. Þetta sagði Heiko Maas, utanríkisráðherra Þýzkalands, á ráðstefnu með sendiherrum landsins í Berlín í dag en utanríkismál eru einn af fáum málaflokkum þar sem enn þarf einróma samþykki á vettvangi sambandsins.
Frá þessu er greint í frétt Reuters-fréttaveitunnar en haft er eftir Maas að ekki gangi lengur að einstök ríki Evrópusambandsins geti þannig komið í veg fyrir að sambandið taki ákvarðanir í utanríkismálum. Jafnvel þó það þýddi að hluti ríkjanna gæti lotið í lægra haldi í atkvæðagreiðslum innan þess.
Krafa um einróma samþykki heyrir í dag til algerra undantekninga þegar ákvarðanir eru teknar í ráðherraráði Evrópusambandsins en einróma samþykki hefur verið afnumið í mörgum tugum málaflokka á vettvangi sambandsins á liðnum árum með þeim rökum að tilvist þess torveldaði ákvarðanatöku.
Forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, Ursula von der Leyen, er á meðal þeirra forystumanna innan sambandsins sem kallað hafa eftir afnámi einróma samþykki í utanríkismálum en framkvæmdastjórnin hefur á undanförnum árum ítrekað lagt áherzlu á afnám þess bæði í utanríkis- og skattamálum.
Kemur sér einkum illa fyrir fámennari ríki ESB
Ljóst er að frekara afnám einróma samþykkis á vettvangi Evrópusambandsins kemur sér einkum illa fyrir fámennari ríki þess í ljósi þess að formlegt vægi einstakra ríkja sambandsins innan stofnana þess, og þar með möguleikar þeirra á að hafa áhrif innan þeirra, tekur fyrst og fremst mið af íbúafjölda.
Fyrir vikið hafa fámennari ríki Evrópusambandsins reynt að spyrna við fótum gegn frekara afnámi einróma samþykkis þar sem þau óttast að verða undir í atkvæðagreiðslum en þrátt fyrir andstöðu þeirra hefur þeim ekki tekizt að koma í veg fyrir að einróma samþykki hafi jafnt og þétt heyrt sögunni til.
Ljóst er að mikill og vaxandi þrýstingur er innan Evrópusambandsins á að frekari skref verði tekin í þá átt að afnema einróma samþykki. Bæði frá sambandinu sjálfu sem og stærri ríkjum þess. Ummæli utanríkisráðherra Þýzkalands þykja þannig til marks um aukna áherzlu þýzkra stjórnvalda í þeim efnum.
Kæmi til inngöngu Íslands í Evrópusambandið yrði landið það fámennasta innan þess með 369 þúsund íbúa á meðan íbúar flestra ríkjanna telja milljónir eða tugi milljóna. Miðað við íbúafjölda fengi Ísland þrjú atkvæði í ráðherraráði sambandsins af 345 og sex fulltrúa á þingi þess af rúmlega 700.
HJG
(Ljósmynd: Brandenburgar-hliðið í Berlín, höfuðborg Þýzkalands: Eigandi Gary Todd – Wikimedia Commons)