Skip to content

Fullveldi.is

VEFSETUR UM UTANRÍKIS- OG VARNARMÁL

Menu
  • Forsíða
  • Greinar
    • EES-samningurinn
      • Bókun 35
    • Evrópumál
    • Fríverzlun
    • Schengen
    • Stjórnarskrármál
    • Varnarmál
  • Skýrslur
  • Hlaðvarp
  • Fullveldi.is
  • English
Menu

Telja norræna vinnumarkaðsmódelinu ógnað

Posted on November 21, 2021 by Fullveldi

Stjórnvöld í Danmörku og Svíþjóð hafa undanfarin misseri barizt gegn áformum Evrópusambandsins um að koma á samræmdum, lögbundnum lágmarkslaunum innan sambandsins. Hafa þarlendir ráðamenn sagt að slík löggjöf muni grafa undan norræna vinnumarkaðsmódelinu sem snýst sem kunnugt er um það að aðilar vinnumarkaðarins semja um kaup og kjör án pólitískra afskipta og þar með talin lágmarkslaun.

Fjallað var um málið á fréttavefnum Thelocal.dk 18. nóvember síðastliðinn þar sem kemur meðal annars fram að danska þingið hafi hafnað fyrirhugaðri tilskipun Evrópusambandsins um lögbundin lágmarkslaun. Haft er eftir Mattias Tesfaye, starfandi atvinnumálaráðherra Danmerkur, að hann fagnaði stuðningi þingsins við stefnu ríkisstjórnarinnar en við völd í landinu er minnihlutastjórn Jafnaðarmannaflokksins.

Fram kemur einnig að þrátt fyrir að fyrirhuguð löggjöf Evrópusambandsins eigi samkvæmt orðanna hljóðan einungis að ná til ríkja þar sem lögbundin lágmarkslaun séu þegar fyrir hendi, og bæði Danmörk og Svíþjóð séu þar sem undanþegin henni, óttist þarlendir stjórnmálamenn engu að síður að það fyrirkomulag kunni að verða ofan á að lokum komi til þess að látið verði reyna á málið fyrir dómstól sambandsins.

Óttast að norræna fyrirkomulagið hverfi

Fréttavefurinn Euractiv.com greinir frá því að skýrsla um samræmd lágmarkslaun hafi verið samþykkt með yfirgnæfandi meirihluta atkvæða í félagsmálanefnd þings Evrópusambandsins á dögunum en málið sé eitt helzta markmið jafnaðarmanna innan sambandsins. Að mati jafnaðarmanna í Danmörku og Svíþjóð hafi hins vegar verið um sorgardag að ræða og hið sama eigi við um verkalýðshreyfingar landanna.

„Við óttumst að [vinnumarkaðs-]módelið okkar á Norðurlöndunum muni hverfa,“ hefur fréttavefurinn eftir Marianne Vind, þingmanni danska Jafnaðarmannaflokksins. Johan Danielsson, þingmaður sænskra jafnaðarmanna, tekur undir þetta: „Þetta samrýmist ekki norræna fyrirkomulaginu um launaákvarðanir sem byggist á því að aðilar vinnumarkaðarins semji sjálftstætt án pólitískra afskipta.“

Fram kemur í frétt Euractiv.com að gert sé ráð fyrir því að ráðherraráð Evrópusambandsins fjalli um fyrirhugaða tilskipun um lágmarkslaun í desember og að viðræður þings sambandsins og ráðsins um hana kunni að fara fram á fyrri hluta næsta árs. Danskir og sænskir fulltrúar á þinginu bindi hins vegar vonir við atkvæðagreiðslu sem fyrirhuguð sé innan þess um það hvort leyfðar verði breytingartillögur við skýrsluna.

Forsenda fyrir veru Danmerkur í ESB

Fréttaveitan Bloomberg hafði eftir Peter Hummelgaard Thomsen, atvinnumálaráðherra Danmerkur í ríkisstjórn jafnaðarmanna, í marz að fullveldi yfir vinnumarkaðsmálum hefði alltaf verið skilyrði fyrir veru landsins í Evrópusambandinu. Dönsk verkalýðsfélög hefðu samþykkt inngöngu í forvera sambandsins árið 1972 á þeim forsendum að framsal valds til þess myndi ekki ógna danska vinnumarkaðsmódelinu.

Thomsen sagði enn fremur að áherzla framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins á lögbundin lágmarkslaun innan sambandsins hafi valdið „gremju og áhyggjum“ í Danmörku. Danir hafi áttað sig á því að ráðamenn í Brussel „gætu mögulega gripið inn í eitthvað mjög, mjög heilagt fyrir okkur.“ Með öðrum orðum er ljóst að Evrópusambandið hefur í hyggju að fara gegn mikilvægum hagsmunum Dana og Svía.

Taki tilskipun Evrópusambandsins gildi innan þess verður að telja líklegt að sambandið muni telja hana falla undir innri markað þess og þar með EES-samninginn. Málið gæti fyrir vikið hæglega komið til kasta íslenzkra stjórnvalda, þingmanna og verkalýðshreyfingarinnar hér á landi innan tíðar.

HJG

(Ljósmynd: Frá Kaupmannahöfn, höfuðborg Danmerkur. Eigandi: Hjörtur J. Guðmundsson)


Tengt efni:
Fullveldi og lýðræði haldast í hendur
Stærstu ríkin í algerri yfirburðastöðu

HELZTU GREINAR


Mýtan um sætið við borðið

Kæmi til þess að Ísland gengi í Evrópusambandið tæki vægi landsins fyrst og fremst mið af íbúafjölda þess. Til að mynda þegar teknar væru ákvarðanir varðandi sjávarútvegs- og orkumál sem skipta okkur Íslendinga miklu máli. Ekki sízt í ráðherraráði sambandsins sem gjarnan er skilgreint sem valdamesta stofnun þess. Vægi Íslands þar yrði þannig í langflestum tilfellum aðeins um 0,08% eða á við 5% hlut í alþingismanni.



Verður það sama gert aftur?

Formaður Sjálfstæðisflokksins, Bjarni Benediktsson, sagði í kappræðum formanna stjórnmálafokkanna á Stöð 2 á dögunum, aðspurður af Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni, formanni Miðflokksins, hvort til þess gæti komið að hann gæfi eitthvað eftir varðandi inngöngu í Evrópusambandið kæmi til ríkisstjórnarsamstarfs flokks hans við Viðreisn og Samfylkinguna eftir þingkosningarnar, að hann gæti ekki og myndi ekki taka þátt í ríkisstjórn sem berðist fyrir því að Ísland gengi í sambandið. Hann sæi engin rök fyrir inngöngu í það.



Vilja miklu stærra bákn

Mjög sérstakt er að sjá forystumenn Viðreisnar og aðra frambjóðendur flokksins gagnrýna umfang íslenzku stjórnsýslunnar og segjast vilja minnka báknið á sama tíma og helzta stefnumál flokksins, sem öll önnur stefnumál hans taka í raun mið af, er að Ísland gangi í Evrópusambandið sem telur stjórnsýsluna hér á landi þvert á móti allt of litla til þess að standa undir þeim skuldbindingum sem fylgja inngöngu í sambandið.



Fámennt ríki á jaðrinum

Versta staða sem ríki getur verið í innan Evrópusambandsins, þegar kemur að möguleikum á því að hafa áhrif á ákvarðanatökur innan þess, er að vera fámennt ríki á jaðri sambandsins. Kæmi til þess að Ísland gengi í Evrópusambandið yrði landið bæði það fámennasta innan sambandsins og á yzta jaðri þess.



Hegðaði sér eins og einræðisherra

„Ég vissi að ég gæti aldrei unnið þjóðaratkvæði hér í Þýzkalandi. Við hefðum tapað sérhverri atkvæðagreiðslu um evruna. Það er alveg ljóst,“ sagði Helmut Kohl, fyrrverandi kanzlari Þýzkalands, í samtali við þýzka blaðamanninn Jens Peter Paul árið 2002. Viðtalið er að finna í doktorsritgerð Pauls sem gerð var opinber um áratug síðar en Kohl gegndi kanzlaraembættinu þegar grunnur var lagður að Evrópusambandinu eins og við þekkjum það í dag og evrusvæðinu með Maastricht-sáttmálanum á tíunda áratug síðustu aldar.



Mjög skiljanleg umræða um EES

Vaxandi umræða um það hvort rétt sé fyrir okkur Íslendinga að vera áfram aðilar að EES-samningnum er afar skiljanleg þó Hanna Katrín Friðriksson, þingflokksformaður Viðreisnar, telji hana óskiljanlega samanber pistill hennar í Morgunblaðinu á dögunum þar sem hún hélt því enn fremur meðal annars fram að án samningsins færum við aftur í torfkofana. Eða eins og hún kaus að orða það: „Eins og það sé einhver glóra í því fyrir þjóð sem á allt sitt undir viðskiptum við önnur lönd að forða sér aftur inn í torfkofana.“



Varði ekki viðsnúninginn

Fróðlegur fundur var haldinn í húsakynnum okkar sjálfstæðismanna í Kópavogi á laugardaginn þar sem Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, utanríkisráðherra og varaformaður Sjálfstæðisflokksins, flutti erindi og sat síðan fyrir svörum. Meðal þeirra mála sem voru helzt til umræðu var frumvarp Þórdísar um bókun 35 við EES-samninginn sem mun þýða, nái það fram að ganga, að fest verði í lög að regluverk frá Evrópusambandinu sem innleitt hefur verið í gegnum samninginn gangi framar innlendri lagasetningu.



Við erum á allt öðrum stað

Verðbólga á evrusvæðinu náði hámarki í október 2022 miðað við samræmda vísitölu neyzluverðs á Evrópska efnahagssvæðinu og mældist þá 10,6%. Á sama tíma var verðbólga á Íslandi á sama mælikvarða 6,4%. Eftir það fór verðbólga á evrusvæðinu minnkandi en byrjaði ekki að minnka hér á landi fyrr en í febrúar 2023. Ástæðan er sú að verðbólgan hér hefur verið nokkrum mánuðum á eftir stöðu mála innan svæðisins. Verðbólgan fór með öðrum orðum fyrr upp á evrusvæðinu en hér á landi og fyrir vikið er hún seinni niður hér.



Treystandi fyrir stjórn landsins?

Formanni Viðreisnar, Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur, hefur orðið nokkuð tíðrætt á kjörtímabilinu um að það þurfi „einfaldlega að fara að stjórna þessu landi“ eins og hún til að mynda orðaði það í grein á Vísir.is fyrr á árinu. Þar beindi formaðurinn spjótum sínum að ríkisstjórninni sem sannarlega er hægt að gagnrýna fyrir ýmislegt. Hins vegar er vandséð að Þorgerði og flokki hennar væri betur treystandi fyrir stjórn landsins.

  • Með vægi í samræmi við það
  • Tölum endilega um staðreyndir
  • Skjól fyrir spillta stjórnmálamenn
  • Vilja Ísland í evrópskt sambandsríki
  • „Þetta er algerlega galið“
©2025 Fullveldi.is | Built using WordPress and Responsive Blogily theme by Superb