Skip to content

Fullveldi.is

VEFSETUR UM UTANRÍKIS- OG VARNARMÁL

Menu
  • Heim
  • Greinar
  • Skýrslur
  • Fullveldi.is
  • English
Menu

„Vitanlega er ESB ekki lokaður pakki“

Posted on 05/07/2021 by Fullveldi

„Þið vitið fullkomlega hvað er í pakkanum,“ sagði Uffe-Ellemann Jensen, fyrrverandi utanríkisráðherra Danmerkur, við mbl.is í marz 2017 en hann hefur lengi hvatt til inngöngu Íslands í Evrópusambandið. „Vitanlega er Evr­ópusambandið ekki lokaður pakki. Þið vitið hvað þið væruð að fara út í. Og ef þið eruð ekki reiðubúin til þess, haldið ykkur þá fyrir utan sambandið. Það er það bezta sem þið getið gert.“

Talsvert hefur verið rætt um það á liðnum árum, í röðum þeirra sem vilja að Íslandi gangi í Evrópusambandið, að ekki sé hægt að taka afstöðu til málsins nema með því að sækja um inngöngu og „fá samning á borðið.“ Þetta hefur reyndar þótt nokkuð sérstakur málflutningur í ljósi þess að þeir sem boðið hafa upp á hann hafa í flestum tilfellum sjálfir fyrir löngu tekið einarða afstöðu með inngöngu í Evrópusambandið.

Fyrirvaralaus stuðningur við inngöngu í ESB

Til að mynda setja þeir tveir stjórnmálaflokkar sem styðja inngöngu í Evrópusambandið, Viðreisn og Samfylkingin, enga fyrirvara í þeim efnum í stefnur sínar. Þannig segir einfaldlega í stefnu Viðreisnar að Ísland eigi að ganga í sambandið að mati flokksins. Ekkert er minnzt á það að fyrst þurfi að kanna hvað sé í boði og að forsenda inngöngu sé sú að tilteknum markmiðum verði náð í viðræðum við það.

Hiðstæða sögu er að segja af stefnu Samfylkingarinnar. Þar segir einfaldlega að flokkurinn stefni að inngöngu í Evrópusambandið. Engir fyrirvarar eru settir um að fyrst þurfi að kanna hvað í henni felist. Samtök íslenzkra Evrópusambandssinna, Já Ísland, eru engin undantekning frá þessu og segir þannig á facebooksíðu þeirra að félagsmenn séu sammála um það að Íslandi sé betur borgið innan sambandsins.

Skoðanakannanir sem ekki er hægt að svara?

Við þetta má bæta að Já Ísland hefur á liðnum árum ítrekað greitt fyrir gerð skoðanakannana þar sem spurt hefur verið að því hvort fólk vilji ganga í Evrópusambandið eða ekki. Með öðrum orðum hefur verið spurt spurningar sem samtökin hafa á sama tíma viljað meina að fólk geti ekki svarað án þess að samningur við sambandið liggi fyrir. Þessi málflutningur gengur vitanlega engan veginn upp.

Þannig virðast þeir einu sem geta tekið afstöðu til inngöngu í Evrópusambandið að mati umræddra aðila án samnings við sambandið vera þeir sem hlynntir eru því að ganga þar inn. Komist fólk að annarri niðurstöðu er hún greinilega ekki marktæk. Sjálft er Evrópusambandið reyndar þekkt fyrir að láta kjósa ítrekað um samrunaskref innan sambandsins þar til fólk kemst að réttri niðurstöðu að mati þess.

Spil Evrópusambandsins þegar á borðinu

Staðreyndin er sú að það er vitanlega ekkert leyndarmál hvað felst í inngöngu í Evrópusambandið eins og Jensen benti réttilega á. Það sama gerði til að mynda Olli Rehn, þáverandi stækkunarstjóri sambandsins, í viðtali við Morgunblaðið 2009 spurður hvort spilin yrðu loks lögð á borðið og upplýst hvað í boði væri eftir að ríkisstjórn Samfylkingarinnar og Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs sótti um inngöngu:

„Ef ég nota myndlíkingu þína þá eru spil Evrópusambandsins þegar á borðinu, fyrir allra augum. Það er að segja regluverk sambandsins og meginreglur þess.“ Innan þess ramma verða allir samningar um inngöngu ríkja í Evrópusambandið að rúmast. Þá einkum og sér í lagi innan meginreglna sambandsins, það er að segja sáttmála þess. Ljóst er að frá þeim verða engar varanlegar undanþágur veittar.

Hjörtur J. Guðmundsson
sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur

(Ljósmynd: Uffe-Ellemann Jensen, fyrrverandi utanríkisráðherra Danmerkur. Eigandi: Evgenia Levin – Baltic Development Forum – Creative Commons Attribution 2.0 Generic)

HELZTU GREINAR


Meira en heildartekjur ríkissjóðs

Tryggðar innistæður í fjármálastofnunum á Íslandi námu 1.228 milljörðum króna um síðustu áramót samkvæmt upplýsingum frá Tryggingasjóði vegna fjármálafyrirtækja (TVF) og jukust þær um eitt hundrað milljarða á síðasta ári. Komi til þess að ný tilskipun Evrópusambandsins um innistæðutryggingar verði innleidd á Íslandi vegna EES-samningsins mun það að öllum líkindum þýða ríkisábyrgð á tryggðum innistæðum.



Versnandi staða fámennari ríkja ESB

Meðal þeirra breytinga sem orðið hafa á Evrópusambandinu á undanförnum árum er að vægi fámennari ríkja sambandsins við ákvarðanatökur í ráðherraráði þess hefur minnkað stórlega. Einkum þeirra fámennustu. Krafa um einróma samþykki í ráðinu heyrir þannig í raun til algerra undantekninga í dag ólíkt því sem áður var og þess í stað er miðað við meirihlutasamþykki þar sem vægi ríkjanna fer fyrst og fremst eftir því hversu fjölmenn þau eru. Hvort tveggja hefur eðli málsins samkvæmt komið sér verst fyrir fámennustu ríkin.



Minna svigrúm til viðskiptasamninga

Með aðild Íslands að EES-samningnum hefur regluverk frá Evrópusambandinu, sem tekið hefur verið upp í gegnum samninginn, skapað viðskiptahindranir gagnvart nánustu viðskiptalöndum landsins utan Evrópskra efnahagssvæðisins (EES) og stuðlað að minna svigrúmi EFTA-ríkjanna sem aðild eiga að samningnum, Íslands, Noregs og Liechtensteins, til þess að semja um viðskipti við ríki utan svæðisins.


Færslur

  • Vissulega lítið vit í slíkum samningi
  • Hver á að framkvæma stefnu Viðreisnar?
  • „Þið vitið fullkomlega hvað er í pakkanum“
  • Minnast ekki á lokamarkmiðið
  • Fátt bendir til norskrar inngöngu í ESB
  • Meira en heildartekjur ríkissjóðs
  • Þegar raunveruleikinn hentar ekki
  • Versnandi staða fámennari ríkja ESB
  • Minna svigrúm til viðskiptasamninga
  • Dvínandi eða vaxandi?
  • Dvínandi stuðningur við inngöngu í ESB
  • Flotið vakandi að feigðarósi
  • Tvennt hægt að gera við tillögurnar
  • Meginvandinn er sjálft regluverkið
  • Málstaður sem skilar ekki auknu fylgi
  • „Við værum í vandræðum án Bandaríkjanna“
  • Með hálfan þingmann á Alþingi
  • Frelsið til þess að ráða eigin málum
  • Hlutleysi veitir enga vörn
  • Verður ríkisábyrgð sett á þúsund milljarða?
©2023 Fullveldi.is | Built using WordPress and Responsive Blogily theme by Superb